محبت به همسر (گفتاری – بخش دوم)

ادامه مطلب محبت به همسر از دید گفتاری را می توانید در زیر مطالعه کنید. بخش اول این مطلب در اینجا مطالعه کنید

6. سپاسگزاری

امام صادق علیه السلام دربیانی زیبا در باب محبت به همسر می فرماید:
بهترین زنان شما آن بانویی است که اگر به او چیزی دهند و یا خدمتی کنند سپاسگزاری می کند و چنانچه از او بازگیرند راضی باشد
خَیْرُ نِسَائِکُمْ الَّتِی إِنْ أُعْطِیَتْ شَکَرَتْ وَ إِنْ مُنِعَتْ رَضِیَتْ

امیر مؤمنان (علیه السلام) نقش سپاسگزاری در تقویت محبت و علاقه را این گونه بیان می کنند:
سپاسگزاری تو از کسی که از تو راضی است، باعث رضایت و وفاداری بیشتر او می شود و سپاسگزاری از کسی که از تو ناخشنود است، سبب رفع ناراحتی و پیدایش مهربانی او نسبت به تو می شود.
شُکْرُکَ لِلرَّاضِی عَنْکَ یَزِیدُهُ رِضًی وَ وَفَاءً و شُکْرُکَ لِلسَّاخِطِ عَلَیْکَ یُوجِبُ لَکَ مِنْهُ صَلَاحاً وَ تَعَطُّفاً

حضرت علی علیه السلام در اهمیت و مراتب قدردانی چنین میفرماید:
کسی که به او نیکی شده وظیفه دارد نیکی کننده را به خوبی پاداش دهد. اگر توان این کار را نداشت باید به خوبی تشکر کند و اگر زبانش از این کار هم قاصر بود. وظیفه دارد که ارزش آن نیکی را بشناسد و خوبی کننده را دوست داشته باشد و چنانچه از این کار هم کوتاهی کرد، شایسته نیکی نیست.
حَقٌ عَلَی مَنْ أُنْعِمَ عَلَیْهِ أَنْ یُحْسِنَ مُکَافَاهَ الْمُنْعِمِ، فَإِنْ قَصُ رَ عَنْ ذَلِکَ وُسْعُهُ فَعَلَیْهِ أَنْ یُحْسِنَ الثَّنَاءِ، فَإِنَّ کَلَّ عَنْ ذَلِکَ لِسَانُهُ فَعَلَیْهِ بِمَعْرِفَهِ النِّعْمَهِ وَ مَحَبَّهِ الْمُنْعِمِ بِهَا، فَإِنْ قَصُرَ عَنْ ذَلِکَ فَلَیْسَ لِلنِّعْمَهِ بِأَهْلٍ

7. تعریف و تمجید

امام صادق علیه السلام در ستایش از همسرشان حمیده می فرماید:
حَمِیدَهُ مُصَفَّاهٌ مِنَ الْأَدْنَاسِ کَسَبِیکَهِ الذَّهَبِ؛
حمیده از هر نوع بدی پاک می باشد همچون شِمش طلا

در گفتگوی بین رسول خدا و امیرالمؤمنین علیه السلام چنین آمده است:
روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله از حضرت علی علیه السلام پرسیدند همسرت را چگونه یافتی؟ حضرت علی علیه السلام در پاسخ ایشان فرمودند:
همسرم بهترین یاورم درراه اطاعت و بندگی خداوند است. ایشان همین سؤال را از دخترشان حضرت زهرا پرسیدند ایشان جواب دادند:
شوهری خوب و شایسته است.

از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده است که:
هنگامی که آیه تطهیر نازل شد، رسول خدا صلی الله علیه و آله حضرت علی علیه السلام حضرت فاطمه علیها السلام و امام حسن و امام حسین علیه السلام را در زیر عبای خود، جمع نموده، آنان را اهل بیت خود معرفی کرد. در این هنگام، ام سلمه همسر پیامبر گفت: آیا من جز آنان نیستم؟ پیامبر فرمود: إِنَّکِ عَلَی خَیْرٍ وَ إِنَّکِ مِنْ أَزْوَاجِ النَّبِیِ؛ تو بر خیر و نیکی هستی؛ تو از همسران پیامبری.
در این جریان پیامبر خدا صلی الله علیه و آله پاسخ همسرشان ام سلمه را با تعریف و تمجید بیان کردند تا با یادآوری برخی نکات مثبت وی، دل آزرده نشود.

امام صادق علیه السلام در حدیثی شریف می فرماید:
اذْکُرُوا أَخَاکُمْ إِذَا غَابَ عَنْکُمْ بِأَحْسَنِ مَا تُحِبُّونَ أَنْ تُذْکَرُوا بِهِ إِذَا غِبْتُمْ عَنْهُ
در نبود برادرتان، به بهترین شکلی که دوست دارید در نبودتان از شما یاد کنند از او یاد کنید

رسول خوبی ها حضرت محمد صلی الله علیه و آله می فرماید:
مَنْ أَحَبَ شَیْئاً أَکْثَرَ مِنْ ذِکْرِه؛ هرکس چیزی را دوست بدارد، از آن بسیار یاد می کند.

8. شوخی کردن

از لقمان حکیم علیه السلام چنین نقل شده است:
ینبغی للعاقل ان یکون فی اهله کالصبی- یعنی فی المزاح- و حسن الخلق بالملاعبه والمطایبه فاذا کان فی القوم کان رجلا
سزاوار است انسان خردمند در میان خانواده خود مانند کودک باشد اهل مزاح و شوخی پدرانه و شیرین کاری محبت آمیز باشد و چون در اجتماع و میان قوم خود درآید رفتاری مردانه داشته باشد

الگو و سرمشق مسلمان حضرت محمد صلی الله علیه و آله می فرماید:
الْخَلْقُ عِیَالُ اللَّهِ فَأَحَبُّ الْخَلْقِ إِلَی اللَّهِ مَنْ نَفَعَ عِیَالَ اللَّهِ وَ أَدْخَلَ عَلَی أَهْلِ بَیْتٍ سُرُوراً؛
مردم عائله خداوندند پس محبوب ترین آنان نزد خدا کسی است که سود به عائله خداوند برساند و خانواده ای را خوشحال کند.

ششمین پیشوای شیعیان امام صادق علیه السلام می فرماید:
مَا مِنْ مُؤْمِنٍ إِلَّا وَ فِیهِ دُعَابَهٌ
قُلْتُ: وَ مَا الدُّعَابَهُ؟ قَالَ: الْمِزَاح
هیچ مؤمنی نیست مگر اینکه دُعابه دارد. راوی سؤال می کند که دُعابه چیست؟ حضرت میفرماید: (الْمِزَاح) مقصود مزاح و شوخی است.

عَنْ یُونُسَ الشَّیْبَانِیِّ، قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام کَیْفَ مُدَاعَبَهُ بَعْضِ کُمْ بَعْضاً قُلْتُ: قَلِیلٌ، قَالَ فَلَا تَفْعَلُوا؛ فَإِنَّ الْمُدَاعَبَهَ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ، وَ إِنَّکَ لَتُدْخِلُ بِهَا السُّرُورَ عَلی أَخِیکَ، وَ لَقَدْ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله یُدَاعِبُ الرَّجُل یُرِیدُ أَنْ یَسُرَّهُ
یونس شیبانی می گوید: روزی امام صادق علیه السلام از من پرسید شوخی کردن نزد شما چه جایگاهی دارد؟ گفتم: اندک. امام علیه السلام فرمود: این گونه نباشید. بی تردید، شوخی از خوش اخلاقی است و تو با این کار، برادر خود را شاد می کنی؛ و به تحقیق پیامبر خدا صلی الله علیه و آله که با افراد شوخی می کرد، میخواست آنان را شاد کند

امام سجاد (علیه السلام) چهار چیز را نشانه ی کمال ایمان میدانند. درباره یکی از آن ها می فرماید: یَحْسُنُ خُلُقُهُ مَعَ أَهْلِهِ؛ با اعضای خانواده اش خوش اخلاق و خوش رفتار باشد.

9. دعا به همسر

برای محبت به همسر این دعا نیز بیان شده است:

رسول خدا صلی الله علیه و آله در عفو و عافیت از خداوند را برای خانواده چنین طلب کرده اند:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْعَفْوَ وَ الْعَافِیَهَ فِی أَهْلِی وَ مَالِی وَ وُلْدِی؛
بار خدایا! بخشش و سلامت در دین و دنیایم و خانواده و دارایی ام را از تو درخواست می کنم.

امام صادق علیه السلام نقل می کند که پدرم همواره این دعا را می خواند:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ دَرَکِ الشَّقَاءِ وَ مِنْ شَمَاتَهِ الْأَعْدَاءِ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْفَقْرِ وَ الْوَقْرِ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ سُوءِ الْمنْظَرِ فِی الْأَهْلِ وَ الْمَالِ وَ الْوَلَد؛
بار خدایا! از دامن گیر شدن رنج و بدبختی و از شماتت دشمنان به تو پناه می برم. از ناداری و گران باری به تو پناه می برم از بد دیده شدن بد معروف شدن همسر و اموال و فرزند به تو پناه می برم.

امام صادق علیه السلام برای ایمنی خانواده، دعایی را آموزش داده و فرموده است که اموال و خانواده خود را با این دعا نگهداری کنید و آن را بعد از نماز عشا و هنگام خواب بگویید. و این دعا همان دعا و تعویذی است که جبرئیل برای امام حسن و حسین علیهما السلام آورد. آن دعا این است:
أُعِیذُ نَفْسِی وَ ذُرِّیَّتِی وَ أَهْلَ بَیْتِی وَ مَالِی بِکَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّهِ مِنْ کُلِ شَیْطَانٍ وَ هَامَّهٍ وَ مِنْ کُلِّ عَیْنٍ لَامَّهٍ؛ خودم و فرزندان و خانواده و اموالم را از شر هر شیطان و گزنده ای و از هر چشم بدی، در پناه کلماتِ تام خداوند درمی آورم.

10. مشورت با همسر

طبق بیان قرآن مجید، مادر باید دو سال، به بچه خود شیر بدهد ولی اگر والدین پس از مصلحت اندیشی و مشورت به این نتیجه رسیدند کودک را پیش از دو سال از شیر بگیرند اشکالی ندارد. قرآن مجید می فرماید: فَإِنْ أَرادا فِصالاً عَنْ تَراضٍ مِنْهُما وَ تَشاوُرٍ فَلا جُناحَ عَلَیْهِما وَ إِنْ أَرَدْتُمْ أَنْ تَسْتَرْضِ عُوا أَوْلادَکُمْ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ إِذا سَلَّمْتُمْ ما آتَیْتُمْ بِالْمَعْرُوف؛ اگر زن و شوهر، با رضایت یکدیگر و مشورت، بخواهند کودک را زودتر از شیر بازگیرند، گناهی بر آن ها نیست؛ و اگر با عدم توانایی، یا عدم موافقت مادر خواستید دایه ای برای فرزندان خود بگیرد، گناهی بر شما نیست؛ به شرط اینکه حق گذشته ما را به طور شایسته بپردازید.

امام کاظم (علیه السلام) با بیانی شیوا دراین باره می فرماید:
کسی که مشورت می کند اگر کارش را درست انجام دهد مردم او را می ستایند و اگر اشتباه کند دیگران وی را معذور خواهند داشت.
مَنِ اسْتَشَارَ لَمْ یَعْدَمْ عِنْدَ الصَّوَابِ مَادِحاً وَ عِنْدَ الْخَطَاءِ عَاذِرا