محبت به همسر (گفتاری – بخش اول)

در این مطلب به محبت به همسر از دید گفتاری پرداختیم. این مطلب بخش اول می باشد و بخش دوم نیز در ادامه در محله قرار داده می‌شود.

1. خوش سخن بودن

پیشوای اول شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام در مقام تجلیل از نعمت بی بدیل بیان و زبان می فرماید:
مَا مِنْ شَیْ ءٍ أَجْلَبُ لِقَلْبِ الْإِنْسَانِ مِنْ لِسَان؛ هیچ چیز برای قلب انسان ها جذب کننده تر از زبان نیست
یعنی هنگام سخن گفتن با همسر و او را با القاب و صفات پسندیده صدازدن از روش های معجزه آسای ابراز محبت و عشق به همسر است.

امیرالمؤمنین علیه السلام در این عبارت زیبای ایشان، خطاب به همسرشان میفرمایند:
رُوحِی لِرُوحِکَ الْفِدَاءُ، وَ نَفْسِی لِنَفْسِکَ الْوِقَاءُ
جانم به فدایت و خودم به قربانت

همچنین در گفت وگوی دیگر بین این دو بزرگوار، امیرالمؤمنین علی علیه السلام نهایت عشق و محبت خود به همسر گرامی شان حضرت زهرا علیها السلام را این گونه ابراز داشتند و خطاب به ایشان فرمودند:
بِأَبِی أَنْتَ وَأُمِّی
پدرم و مادرم فدای تو ای فاطمه

2. دلجویی از همسر

وَ لَمَّا مَرِضَتْ مَرَضَ هَا الَّذِی تُوُفِّیَتْ فِیهِ دَخَلَ عَلَیْهَا رَسُولُ اللَّهِ فَقَالَ لَهَا بِالْکُرْهِ مِنِّی مَا أَرَی مِنْکِ یَا خَ دِیجَهُ وَ قَدْ یَجْعَلُ اللَّهُ فِی الْکُرْهِ خَیْراً کَثِیراً أَ مَا عَلِمْتِ أَنَّ اللَّهَ قَدْ زَوَّجَنِی مَعَکِ فِی الْجَنَّهِ مَرْیَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ وَ کُلْثُمَ أُخْتَ مُوسَی وَ آسِیَهَ امْرَأَهَ فِرْعَوْنَ
زمانی که همسر گرامی رسول خدا صلی الله علیه و آله) خدیجه کبری (علیها السلام بیمار شد – همان بیماری که به سبب آن درگذشت – رسول خدا صلی الله علیه و آله بر ایشان وارد شدند و فرمودند: ای خدیجه، برایم بسیار سخت و ناگوار است که تو را این گونه ببینم .البته خداوند در بسیاری از چیزهایی که برای ما سخت است و ناگوار است خیر کثیر قرار داده است.

قَالَتْ وَ قَدْ فَعَلَ اللَّهُ ذَلِکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ نَعَمْ قَالَتْ: بِالرِّفَاءِ وَ الْبَنِینَ مُحَمَّدُ الْعَلِیُّ الْأَعْلَی یَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلَامَ وَ هُوَ یَأْمُرُکَ أَنْ تَعْتَزِلَ عَنْ خَ دِیجَهَ أَرْبَعِینَ صَ بَاحاً فَشَقَّ ذَلِکَ عَلَی النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله وَ کَانَ لَهَا مُحِبّاً وَ بِهَا وَامِقاً قَالَ فَأَقَامَ النَّبِی صلی الله علیه و آله أَرْبَعِینَ یَوْماً یَصُومُ النَّهَارَ وَ یَقُومُ اللَّیْلَ حَتَّی إِذَا کَانَ فِی آخِرِ أَیَّامِهِ تِلْکَ بَعَثَ إِلَی خَ دِیجَهَ بِعَمَّارِ بْنِ یَاسِرٍ وَ قَالَ قُلْ لَهَا یَا خَدِیجَهُ لَا تَظُنِّی أَنَّ انْقِطَاعِی عَنْکِ [هِجْرَهٌ] وَ لَا قِلًی وَ لَکِنْ رَبِّی عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَنِی بِذَلِکَ لتنفذ [لِیُنْفِذَ] أَمْرَهُ فَلَا تَظُنِّی یَا خَدِیجَهُ إِلَّا خَیْراً فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیُبَاهِی بِکِ کِرَامَ مَلَائِکَتِهِ کُلَّ یَوْم
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و خدیجه کبری (علیها السلام نه تنها عشقشان را در دل پنهان نمی داشتند بلکه باظرافتی خاص آن را ابراز می کردند .رسول خدا صلی الله علیه و آله در پیغامی که به ایشان فرستادند فرمود:
همسرم خدیجه !گمان مبر که دوری ام از تو باهدف دور شدن از تو یا از سر خشم و غضب به تو بوده، بلکه دستور خداوند چنین بوده است تا امر او بر پا شود .جز خیر را در این دوری گمان مبر؛ و خداوند به سبب این گذشت تو هرروز بارها نزد بزرگوارترین ملائکه خود به تو مباهات می کند.

3. دوستت دارم

در حکمت های منسوب به امام علی علیه السلام می خوانیم:
إذا شَکَکتَ فی مَوَدَّهِ إنسانٍ فَاسأَل قَلبَک عَنهُ
هرگاه درباره دوستی کسی شک کردی، از دل خود درباره او بپرس

کسی می گوید که دوستت دارم. من از کجا بدانم که واقعاً دوستم دارد؟ مردی از امام صادق علیه السلام پرسید؟ امام پاسخ داد: دلت را بیآزمای. اگر دوستش داشتی،او نیز تو را دوست دارد.
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ یُونُسَ عَنْ زَکَرِیَّا بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ الْحَکَمِ قَالَ: سَمِعْتُ رَجُلًا یَسْأَلُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الرَّجُلِ یَقُولُ‏ إِنِّی أَوَدُّکَ فَکَیْفَ‏ أَعْلَمُ‏ أَنَّهُ‏ یَوَدُّنِی‏ قَالَ امْتَحِنْ قَلْبَکَ فَإِنْ کُنْتَ تَوَدُّهُ فَإِنَّهُ یَوَدُّکَ‏
11. رسول خدا صلی الله علیه و آله در کلامی شیوا و زیبا می فرماید:
قَوْلُ الرَّجُلِ لِلْمَرْأَهِ إِنِّی أُحِبُّکِ لَا یَذْهَبُ مِنْ قَلْبِهَا أَبَداً؛ این سخن مرد به زن که دوستت دارم، هرگز از دل زن بیرون نمیرود.

نیز آن حضرت علیه السلام درباره آگاه کردن و اظهار محبت زبانی توصیه می کنند:
إِذَا أَحَبَ أَحَدُکُمْ أَخَاهُ فَلْیُعْلِمْهُ فَإِنَّهُ أَصْلَحُ لِذَاتِ الْبَیْنِ ‏
هرگاه یکی از شما برادر مسلمان خود را دوست می دارد او را از این دوستی باخبر کند چراکه این کار، افراد را بیشتر به هم پیوند می دهد.

4. عذرخواهی کردن

خَیْرُ نِسَائِکُمُ الَّتِی إِذَا دَخَلَتْ مَعَ زَوْجِهَا خَلَعَتْ دِرْعَ الْحَیَاءِ وَ قَالَ علیه السلام الَّتِی إِنْ غَضِ بَتْ أَوْ غَضِبَ تَقُولُ لِزَوْجِهَا یَدِی فِی یَدِکَ لَا أَکْتَحِلُ عَیْنِی بِغُمْضٍ حَتَّی تَرْضَی عَنِّی
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بهترین زنان امت خویش را کسانی می دانند که برای فرونشاندن خشم شوهر، انعطاف نشان می دهند. ایشان دربیانی شیوا می فرماید:
بهترین زنان شما، زنانی هستند که در خلوت با شوهرش کاملًا راحت و آزاد باشد و شرم و حیا را کنار بگذارد و وقتی خشمگین می شود یا بر او خشم می گیرد به شوهرش می گوید دستم را در دست تو می گذارم و خواب را به چشمم راه نمی دهم تا وقتی که از من راضی شوی.

اقْبَلْ عُذْرَ أَخِیکَ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ عُذْرٌ فَالْتَمِسْ لَهُ عُذْرا
امام علی علیه السلام در پذیرفتن عذر می فرماید:
بپذیر و هرگاه عذری ندارد، عذری برای او بتراش

5. با القاب زیبا صدازدن

در بابا محبت به همسر حضرت علی علیه السلام و فاطمه علیها السلام همیشه یکدیگر را با القاب و کنیه که نمونه ای از رعایت ادب و احترام دوسویه در روابط انسانی است می خواندند، تعابیر چون
یَا قُرَّهَ عَیْنِ الرَّسُول، یَا بِنْتَ رسول الله، یَا وَصِیَ رسول الله، یا ابالحسن، یابنَ عَمّ؛

امام باقر علیه السلام می فرماید:
إِنَّا لَنُکَنِّی أَوْلَادَنَا فِی صِغَرِهِمْ مَخَافَهَ النَّبَزِ أَنْ یُلْحَقَ بِهِمْ
ما اهل بیت علیهم السلام البته برای فرزندانمان، از همان سن طفولیت، کنیه ای برمی گزینیم تا مبادا دیگران برچسب ها و لقب های زشتی را به آنان نسبت دهند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید:
ثَلَاثٌ یُصْفِینَ وُدَّ الْمَرْءِ لِأَخِیهِ الْمُسْلِمِ یَلْقَاهُ بِالْبِشْرِ إِذَا لَقِیَهُ وَ یُوَسِّعُ لَهُ فِی الْمَجْلِسِ إِذَا جَلَسَ إِلَیْهِ وَ یَدْعُوهُ بِأَحَبِ الْأَسْمَاءِ إِلَیْهِ
سه چیز است که دوستی مسلمان را با مسلمان دیگر خالص می گرداند: هنگامی که او را ملاقات میکند با خوش رویی با وی برخورد نماید؛ زمانی که خواست کنار او بنشیند برایش جا باز کند؛ به بهترین نامی که دوست دارد او را صدا زند.