روش های محبت ورزی مستقیم و رفتاری به همسر (قسمت سوم و نهایی)

 

این مطلب ادامه مطلب روش های محبت ورزی مستقیم و رفتاری به همسر (قسمت اول)  و روش های محبت ورزی مستقیم و رفتاری به همسر (قسمت دوم) می باشد که می توانید از قسمت اول را ازینجا  و قسمت دوم را از اینجا مطالعه کنید

 

در این مطلب به روش های محبت ورزی رفتاری به همسر در مبحث محبت پرداخته است و در آن روش های متنوعی را توضیح داده ایم

 

26. یادداشت گذاشتن

امام صادق علیه السلام درباره نوع معاشرت و زیارت با نزدیکان می فرماید:

التَّوَاصُلُ بَیْنَ الْإِخْوَانِ فِی الْحَضَرِ التَّزَاوُرُ وَ فِی السَّفَرِ التَّکَاتُبُ

مهربانی و دوستی بین برادران دینی، در وطن به دیدار یکدیگر رفتن و در سفر به نامه نوشتن برای یکدیگر است.

همچنین امام صادق علیه السلام جواب نامه را همچون سلام واجب می دانند:

رَدُّ جَوَابِ الْکِتَابِ وَاجِبٌ کَوُجُوبِ رَدِّ السَّلَام؛

جواب دادن نامه همچون جواب دادن به سلام، واجب است.

زیباترین درسی که از این حدیث نورانی به دست می آوریم آن است که همسر نیز می بایست پاسخ نامه ها را بی جواب نگذارد و دست به قلم شود چندجمله ای عشق و محبت خودش را بر قلم جاری کند.

 

 

27. سفر با همسر

رسول خدا صلی الله علیه و آله در حدیثی کاربردی و زیبا می فرماید:

اذا اُعسِرَ اَحدُکُم فَلیَخرُجْ ولایَغُمُّ نَفسَهُ و اَهلَهُ؛

زمانی که یکی از شما دچار عُسرت و تنگدستی شد به سفر برود و خود و خانواده اش را افسرده و غمگین ننماید.

نیز رسول خدا صلی الله علیه و آله نشانه جوانمردی در سفر را چنین بیان می فرمایند:

ثلاثٌ مِن المُرُوَّهِ فی السَّفرِ: بَذلُ الزّادِ وَ حُسنُ الخُلقِ وَ المِزاحُ فی غَیرِ المَعاصی

سه خصلت در سفر نشانه ی مروّت و جوانمردی است: توشه و سازوبرگ خود را در اختیار همسفران قرار دادن، اخلاق و رفتار خوش داشتن و اهل مزاح و شوخی های خالی از گناه بودن

 

28. خدمت به همسر

درباره آثار و برکات کمک کار و خادم همسر بودن پیامبر مهربانی ها حضرت محمد صلی الله علیه و آله خطاب به مولی می فرماید:

یَا عَلِیُّ مَنْ لَمْ یَأْنَفْ مِنْ خِدْمَهِ الْعِیَالِ فَهُوَ کَفَّارَهٌ لِلْکَبَائِرِ وَ یُطْفِی غَضَبَ الرَّبِّ وَ مُهُورُ الْحُورِ الْعِینِ وَ تَزِیدُ فِی الْحَسَنَاتِ وَ الدَّرَجَاتِ؛

ای علی!  آنکه خدمت به همسر را برای خود عار نداند، این کار کفاره گناهان کبیره اش و خاموش کننده آتش خشم پروردگار جبار بوده و صِداق ازدواج او با حورالعین و موجب زیادی خوبی ها و علو درجات است.

حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله در ادامه همان روایت خطاب به امیرالمؤمنین علیه السلام خدمت به خانواده را اخلاق انسان های مؤمن راستین و شهدا و کسانی می داند که خداوند برای ایشان خیر دنیا و آخرت و خوش عاقبتی را اراده کرده است.

یَا عَلِیُّ لَا یَخْدُمُ الْعِیَالَ إِلَّا صِدِّیقٌ أَوْ شَهِیدٌ أَوْ رَجُلٌ یُرِیدُ اللَّهُ بِهِ خَیْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ

همچنین رسول خدا صلی الله علیه و آله در بیان دیگری می فرماید:

أَیُّمَا امْرَأَهٍ رَفَعَتْ مِنْ بَیْتِ زَوْجِهَا شَیْئاً مِنْ مَوْضِعٍ إِلَی مَوْضِعٍ تُرِیدُ بِهِ صَلَاحاً نَظَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهَا وَ مَنْ نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِ لَمْ یُعَذِّبْه

هر زنی در خانه شوهر، برای اصلاح، چیزی را جابجا کند خدای عزوجل به او نظر کند و هر که خدا به او نظر کند عذابش نکند.

 

29. تقسیم کار

حضرت امام باقر علیه السلام درباره رویه حضرت امام امیرالمؤمنین علیه السلام و فاطمه زهرا علیها السلام در تقسیم کار در خانه و بیرون از خانه چنین می فرمایند:

إِنَّ فَاطِمَهَ علیها السلام ضَمِنَتْ لِعَلِیٍ علیه السلام عَمَلَ الْبَیْتِ وَ الْعَجِینَ وَ الْخُبْزَ وَ قَمَّ الْبَیْتِ وَ ضَمِنَ لَهَا عَلِیٌّ علیه السلام مَا کَانَ خَلْفَ الْبَابِ ثِقَلَ الْحَطَبِ وَ أَنْ یَجِیءَ بِالطَّعَامِ؛

فاطمه علیها السلام کار خانه و خمیر کردن و نان پختن و نظافت خانه را بر عهده گرفت و علی علیه السلام کارهای بیرون خانه و آوردن هیزم و مواد خوراکی را عهده دار شد.

 

30. مدارا

امام امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرماید:

فَدَارِهَا عَلَی کُلِّ حَالٍ وَ أَحْسِنِ الصُّحْبَهَ لَهَا فَیَصْفُوَ عَیْشُک؛

همیشه و در همه حال با همسرت مدارا کن و با او به نیکی معاشرت نما تا زندگی ات باصفا و فرح زا شود

مَنِ احْتَمَلَ مِنِ امْرَأَتِهِ وَ لَوْ کَلِمَهً وَاحِدَهً أَعْتَقَ اللَّهُ رَقَبَتَهُ مِنَ النَّارِ وَ أَوْجَبَ لَهُ الْجَنَّهَ

هرکس یک کلمه ناگوارِ زنش را تحمل کند، از جهنم نجات یافته و بهشت بر او واجب می شود

از آثار مدارا کردن در روایات، می توان به آسان شدن جریان زندگی، کاهش تنش ها، احساس آرامش و امنیت، پرهیز از کینه ورزی، تداوم محبت و علاقه، موفقیت،… نام برد.

31. توقع به جا

رسول خدا صلی الله علیه و آله با اشاره به آثار و پیامدهای شوم توقع بی جا و نادرست از همسر می فرماید:

أَیُّمَا امْرَأَهٍ لَمْ تَرْفُقْ بِزَوْجِهَا وَ حَمَلَتْهُ عَلَی مَا لَا یَقْدِرُ عَلَیْهِ وَ مَا لَا یُطِیقُ لَمْ یَقْبَلِ اللَّهُ مِنْهَا حَسَ نَهً وَ تَلْقَی اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ عَلَیْهَا غَضْبَانُ

هر زنی که حال شوهرش را مراعات نکند و او را بر کاری که توان انجامش را ندارد و فوق طاقت اوست وا دارد، پروردگارش هیچ حسنه ای را از نمی پذیرد و خداوند را در حالی دیدار خواهد کرد که خشم و غضب الهی گریبان گیر وی است.

زندگی امام علی علیه السلام و فاطمه زهرا علیها السلام نیز نمونه بسیار گویا و عبرت آموز است. آن دو بزرگوار نهایت ادب و احترام را به یکدیگر ابراز می داشتند. به کمترین امکانات زندگی قانع بودند و از هم درخواست چندانی نداشتند. به همین سبب، این دو بزرگوار از اینکه همسر خود را به زحمت و تکلیفی وادار کنند شرم داشتند. حضرت فاطمه زهرا علیها السلام ضمن بیان گزارشی از نوع رفتارشان با همسر بزرگوارشان، در پاسخ به سؤال همسرشان که چرا از من درخواست نکردی، می فرماید:

فَقَالَتْ: یَا أَبَا الْحَسَنِ إِنِّی لَأَسْتَحْیِی مِنْ إِلَهِی أَنْ تُکَلِّفَ نَفْسَکَ مَا لَا تَقْدِرُ عَلَیْه؛

یا ابا الحسن،من از پروردگارم شرم دارم که از تو بیشتر از توانت انتظار داشته باشم.

از سفارش های لقمان حکیم به فرزندش چنین

نقل شده است:

اقْنَعْ بِقَسْمِ اللَّهِ لَکَ یَصِفُ عَیْشُک؛

به آنچه خدا قسمت تو کرده است، قانع باش تا زندگی ات باصفا شود.

32. گوش دادن به سخن همسر

از ویژگی های بارز و جالب رسول خدا خوب گوش دادن به مخاطب خود بوده است.

در این زمینه امام حسن مجتبی علیه السلام می فرماید:

مَنْ تَکَلَّمَ، اَنْصَتوُا لَهُ حتّی یَفْرَغَ

کسی که با رسول خدا صلی الله علیه و آله سخن می گفت، به او گوش می دادند تا سخنش به پایان برسد.

 

امیر مؤمنان علیه السلام می فرماید:

مِنَ السُّؤْدَدِ الصَّبْرُ لِاسْتِمَاعِ شَکْوَی الْمَلْهُوف

از بزرگواری و آقایی است که انسان برای گوش سپردن به شکوی و ناله دردمند، تحمل و صبر داشته باشد

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در نکوهش قطع کلام دیگران می فرماید:

مَنْ عَرَضَ لِأَخِیهِ الْمُسْلِمِ الْمُتَکَلِّمِ فِی حَدِیثِهِ فَکَأَنَّمَا خَدَشَ وَجْهَهُ؛

هر کس کلام برادر مسلمانش را که در حال سخن گفتن است قطع کند مانند این است که روی او را خراشیده است.

 

33. آراستگی

رسول خدا صلی الله علیه و آله ضمن نکوهش درهم ریختگی برخی همسرانشان و ژولیده بودن ایشان، خطاب به یکی از ایشان می فرمود:

مَا لِی أَرَاکِ شَعْثَاءَ مَرْهَاءَ سَلْتَاءَ؛

چرا تو را ژولیده مو می بینم و در اثر نکشیدن سرمه، چشمت سفید شده است و چرا خضاب نمی کنی؟

شخصی گوید به دیدار امام رضا علیه السلام شرفیاب شدم و دیدم محاسن شریفشان رنگ شده است. گفتم: فدایتان شوم، شما نیز خضاب رنگ کردید. حضرت فرمود: آری، رنگ کردن محاسن ثواب دارد. آیا نمی دانید خضاب کردن شوهر بر عفت و پاک دامنی همسرانش می افزاید؟ آیا تو دوست داری وقتی بر همسرت وارد می شوی، او همان گونه که پیش ازاین و هنگام ترک کردنش دیده بودی، باشد؟ گفتم: نه. حضرت فرمود: همسرت نیز چنین است.

عَنْ ذَرْوَانَ الْمَدَائِنِیِّ قَال: دَخَلْتُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ الثَّانِی علیه السلام فَإِذَا هُوَ قَدِ اخْتَضَبَ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَدِ اخْتَضَبْتَ فَقَالَ نَعَمْ إِنَ فِی الْخِضَابِ لَأَجْراً أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ التَّهْیِئَهَ تَزِیدُ فِی عِفَّهِ النِّسَاءِ أَ یَسُرُّکَ أَنَّکَ إِذَا دَخَلْتَ عَلَی أَهْلِکَ فَرَأَیْتَهَا عَلَی مِثْلِ مَا تَرَاکَ عَلَیْهِ إِذَا لَمْ تَکُنْ عَلَی تَهْیِئَهٍ قَالَ قُلْتُ لَا قَالَ هُوَ ذَاک

 

نقلی از امام باقر علیه السلام در محبت ورزی رفتاری

همچنین امام باقر علیه السلام می فرمایند:

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ: النِّسَاءُ یُحْبِبْنَ أَنْ یَرَیْنَ الرَّجُلَ فِی مِثْلِ مَا یُحِبُّ الرَّجُلُ أَنْ یَرَی فِیهِ النِّسَاءَ مِنَ الزِّینَهِ

زن ها دوست دارند مردها را همان گونه آراسته ببینند که مردها دوست دارند زن ها را آن گونه آراسته ببینند

شخصی به امام رضا علیه السلام گفت: شما خضاب کرده اید. حضرت فرمودند: آری، با حنا و گیاه وَسمه خضاب کردم. آیا نمی دانی که خضاب ثواب دارد؟ زن (همسرت) دوست دارد تو را همان گونه، آماده و آراسته ببینند که تو دوست داری او را همان گونه، آراسته ببینی، بدون شک بسیاری از زنان دامن عفتشان آلوده شده و علت خروج آنان از دایره عفاف و آلوده شدنشان به مفاسد و فجور چیزی نیست جز اینکه شوهرانشان خود را برای آنان کمتر آراستند.

الْحَسَنِ بْنِ جَهْمٍ قَالَ: قُلْتُ لِعَلِیِّ بْنِ مُوسَی علیه السلام خَضَبْتَ قَالَ نَعَمْ بِالْحِنَّاءِ وَ الْکَتَمِ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ فِی ذَلِکَ لَأَجْراً إِنَّهَا تُحِبُّ أَنْ تَرَی مِنْکَ مِثْلَ الَّذِی تُحِبُّ أَنْ تَرَی مِنْهَا یَعْنِی الْمَرْأَهَ فِی التَّهْیِئَهِ وَ لَقَدْ خَرَجْنَ نِسَاءٌ مِنَ الْعَفَافِ إِلَی الْفُجُورِ مَا أَخْرَجَهُنَّ إِلَّا قِلَّهُ تَهَیُّؤِ أَزْوَاجِهِنَّ

 

34. همنشینی

پیامبر خوبی ها حضرت محمد صلی الله علیه و آله می فرماید:

جُلُوسُ الْمَرْءِ عِنْدَ عِیَالِهِ أَحَبُّ إِلَی اللَّهِ تَعَالَی مِنِ اعْتِکَافٍ فِی مَسْجِدِی هَذَا؛

نشستن مرد نزد زن و فرزندش، نزد خداوند متعالی از اعتکاف در این مسجد من محبوب تر است.

 

35. ادب در رفتار در محبت ورزی رفتاری

در متون تاریخی و حدیثی درباره برخورد مؤدبانه و کریمانه حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام با کنیزی که به ایشان دسته گلی را هدیه داده بود چنین نقل شده است:

إِذا حَیَّتْ جَارِیَهٌ لِلْحَسَنِ بْنِ عَلِیِ بِطَاقَهِ رَیْحَانٍ فَقَالَ لَهَا أَنْتِ حُرَّهٌ لِوَجْهِ اللَّهِ فَقُلْتُ لَهُ فِی ذَلِکَ فَقَالَ أَدَّبَنَا اللَّهُ تَعَالَی فَقَالَ حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّهٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها. وَ کَانَ أَحْسَنَ مِنْهَا إِعْتَاقُهَا

یکی از کنیزان امام حسن علیه السلام دسته گلی به ایشان تقدیم کرد. امام به او فرمود: تو در راه خدا آزادی دلیل این کارشان را پرسیدم. فرمود: خداوند، ما را این گونه ادب آموخته است، آنجا که در قرآن کریم می گوید: چون احترام شُدید به بهتر از آن، پاسخ گویید: و بهتر از هدیه او، آزادی او بود.

همچنین امام باقر علیه السلام می فرماید:

لَا یَزَالُ الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ یُورِثُ أَهْلَ بَیْتِهِ الْعِلْمَ وَ الْأَدَبَ الصَّالِحَ حَتَّی یُدْخِلَهُمُ الْجَنَّهَ جَمِیعا؛

مؤمن همواره خانواده خود را از دانش و ادب شایسته بهره مند می سازد تا همه آنان را وارد بهشت کند.

 

36. دست پر به خانه آمدن در محبت ورزی رفتاری

رسول خدا صلی الله علیه و آله در اهمیت این موضوع می فرماید:

إن الله عزو جل لیحب الرجل من خلقه اذا انصرف من سوقه فیاخذ شیئآ فی کُمه لعیاله فیفرحوا به فیباهی الله به الملائکه

خدای عزوجل اخلاق بنده ای را دوست دارد که وقتی از بازار برمی گردد چیزی در آستینش داشته باشد و برای خانواده اش بیاورد و آنان را با آن خوش حال سازد که خداوند، به وسیله آن بنده، بر ملائک مباهات می کند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله در بیانی شیوا می فرمایند:

حَقُ الرَّجُلِ عَلَی الْمَرْأَهِ …أَنْ تَسْتَقْبِلَهُ عِنْدَ بَابِ بَیْتِهَا فَتُرَحِّبَ بِهِ

حق مرد بر زن آن است به هنگام ورود مرد به خانه؛ تا جلوی در به استقبال او برود و به او خوش آمد بگوید.

 

در منابع تاریخی در باب محبت ورزی رفتاری

در منابع تاریخی درباره برکات استقبال و بدرقه همسر توسط همسر از زبان مبارک رسول مکرم اسلام چنین نقل شده است:

جَاءَ رَجُلٌ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فَقَالَ إِنَّ لِی زَوْجَهً إِذَا دَخَلْتُ تَلَقَّتْنِی وَ إِذَا خَرَجْتُ شَیَّعَتْنِی وَ إِذَا رَأَتْنِی مَهْمُوماً قَالَتْ مَا یُهِمُّکَ إِنْ کُنْتَ تَهْتَمُّ لِرِزْقِکَ فَقَدْ تَکَفَّلَ لَکَ بِهِ غَیْرُکَ وَ إِنْ کُنْتَ تَهْتَمُّ بِأَمْرِ آخِرَتِکَ فَزَادَکَ اللَّهُ هَمّاً فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله إِنَّ لِلَّهِ عُمَّالًا وَ هَذِهِ مِنْ عُمَّالِهِ لَهَا نِصْفُ أَجْرِ الشَّهِیدِ

مردی خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله عرضه کرد: همسری دارم که هنگام ورودم به خانه به پیشوازم می آید و زمان خروج مرا بدرقه و همراهی می کند. هرگاه مرا اندوهگین می بیند می گوید نگرانی تو از چیست؟ اگر اندوه تو برای رزق و روزی است که نگران مباش؛ چرا که غیر تو خداوند تدارک آن را پذیرفته است و اگر نگران آخرت خویشی، البته خداوند بر اندوه تو بیفزاید.

رسول خدا صلی الله علیه و آله خطاب به آن مرد فرمودند بی شک خداوند کارگزارانی دارد و همسر تو یکی از کارگزاران خداوند است و اجری برابر با نصف پاداش شهدا را دارد.

استمرار این عمل، رابطه محبت آمیز زن و مرد و علاقه ایشان به خانه و خانواده را بیش تر و عمیق تر می کند. به گونه ای که

وقتی برای مدتی کوتاه بیرون از خانه به

 

37. مدیریت خواسته ها

امام امیرالمؤمنین علی علیه السلام فضای حاکم بر زندگی خویش با حضرت فاطمه زهرا علیها السلام را چنین گزارش می کند

فَوَ اللَّهِ مَا أَغْضبْتُهَا وَ لَا أَکْرَهْتُهَا عَلَی أَمْرٍ حَتَّی قَبَضهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ وَ لَا أَغْضبَتْنِی وَ لَا عَصَتْ لِی أَمْراً وَ لَقَدْ کُنْتُ أَنْظُرُ إِلَیْهَا فَتَنْکَشِفُ عَنِّی الْهُمُومُ وَ الْأَحْزَانُ؛

به خداوند سوگند، تا زمانی که زهرا علیها السلام زنده بود او را در امری خشمگین نکردم و بر هیچ کاری وادارش نساختم. فاطمه علیها السلام نیز مرا هیچ گاه خشمناک نساخت و در هیچ امری مرا نافرمانی نکرد فاطمه در زندگی با من چنان بود که وقتی به چهره مبارکش نگاه می کردم. همه غم ها و غصه ها از قلبم پاک می شد.

38. رفع غم و غصه

از نکات ارزنده و جالب توجه ی زندگانی حضرت فاطمه زهرا علیها السلام با حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام همین نکته است؛ که حضرت علی علیه السلام رفتار حضرت زهرا علیها السلام را چنین توصیف می کند:

وَ لَقَدْ کُنْتُ أَنْظُرُ إِلَیْهَا فَتَنْکَشِفُ عَنِّی الْهُمُومُ وَ الْأَحْزَانُ؛

فاطمه در زندگی با من چنان بود که وقتی به چهره مبارکش نگاه میکردم. همه غم ها و غصه ها از قلبم پاک می شد

همچنین رسول خدا صلی الله علیه و آله به اهمیت این مسئله چنین بیان داشته اند:

مرد مسلمان پس از اسلام فایده ای برتر و والاتر از همسری مسلمان به دست نیاورده است که هرگاه به او می نگرد سراسر وجودش از شادی و سرور لبریز می گردد.

مَا أَفَادَ عَبْدٌ فَائِدَهً خَیْراً مِنْ زَوْجَهٍ صَالِحَهٍ إِذَا رَآهَا سَرَّتْه؛

مَا اسْتَفَادَ امْرُؤٌ مُسْلِمٌ فَائِدَهً بَعْدَ الْإِسْلَامِ أَفْضَلَ مِنْ زَوْجَهٍ مُسْلِمَهٍ تَسُرُّه إِذَا نَظَرَ إِلَیْهَا

بالاخره امام مهربانی ها حضرت رضا (علیه السلام می فرمایند: مرد هیچ چیز بهتر از زن شایسته نیست که هرگاه شوهرش او را ببیند، شاد گردد.

<p>

39. عدم تجسس در محبت ورزی رفتاری

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُم؛

ای کسانی که ایمان آورده اید از چیزهایی نپرسید که اگر برای شما آشکار گردد. شما را ناراحت می کند.